Σχετικά με τον Κορωνοϊό COVID-19

Κορωνοϊοί και ανθρώπινη υγεία

Έχει δοθεί αυτή η ονομασία σε ιούς που έχουν προεξοχές στην επιφάνειά τους και θυμίζουν κορώνα.

Ποια είδη κορωνοϊών υπάρχουν;

Οι κορωνοϊοί ανακαλύφθηκαν πριν περισσότερο από 50 χρόνια. Οι περισσότεροι έχουν κτηνιατρικό ενδιαφέρον, καθώς προσβάλλουν χοίρους, γάτες, ποντίκια, αρουραίους, αγελάδες, κοτόπουλα, γαλοπούλες.

Τον άνθρωπο προσβάλλουν τα παρακάτω στελέχη, προκαλώντας κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο επιδημίες ελαφρών ιώσεων του τύπου του κοινού κρυολογήματος:

• 229E Κοινό κρυολόγημα
• NL63 Κοινό κρυολόγημα με λαρυγγίτιδα
• OC43 Αναπνευστική λοίμωξη και πιθανώς γαστρεντερίτιδα
• HKU1 Αναπνευστική λοίμωξη

Οι 229E και OC43 ευθύνονται για το 25% των κοινών κρυολογημάτων ετησίως, μετά τους ρινοϊούς. Ο χρόνος επώασης είναι περίπου 2 ημέρες και η νόσος διαρκεί 5-7 ημέρες. Χαρακτηρίζεται από συνάχι, φταρνίσματα, ήπιο πονόλαιμο, μερικές φορές συνυπάρχει κεφαλαλγία και γενική κακουχία.

Πυρετός και βήχας είναι σχετικά σπάνια στο κοινό κρυολόγημα.

Πως μεταδίδονται οι κορωνοϊοί;

Τα σταγονίδια που εκπέμπονται με την ομιλία, το βήχα ή το φτάρνισμα καθώς και η άμεση ή έμμεση επαφή μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο.

Επιδημιολογικά δεδομένα.

Λοιμώξεις από τους HCoV 229E, OC43 και NL63 συμβαίνουν σε όλο τον κόσμο. Αρχίζουν πολύ νωρίς κατά την παιδική ηλικία και επαναλαμβάνονται σε όλες τις ηλικίες.

Δεν υπάρχει διασταυρούμενη προστασία. Δηλαδή αν νοσήσει κάποιος από έναν κορωνοϊό, μπορεί να νοσήσει στη συνέχεια από κάποιον άλλο. Επίσης η ανοσία που αφήνει ένας κορωνοϊός, έχει μικρή διάρκεια. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να ξανανοσήσει από τον ίδιο ιό μετά από μερικούς μήνες.

Οι επιδημίες των κορωνοϊών, σε αντίθεση με αυτές της γρίπης, δεν είναι προβλέψιμες. Για παράδειγμα ο 229E μπορεί να ευθύνεται για το 1% των αναπνευστικών λοιμώξεων τη μία χρονιά και για το 35% την επόμενη.

Ποια είναι η σχέση κορωνοϊών και σκλήρυνσης κατά πλάκας;

Στο παρελθόν έχει εκφρασθεί η υπόθεση ότι οι κορωνοϊοί σχετίζονται με την παθογένεια της σκλήρυνσης κατά πλάκας, καθώς γενετικό υλικό των 229E και OC43 βρέθηκε σε εγκεφάλους ανθρώπων που έπασχαν από τη νόσο. Μερικοί κορωνοϊοί ζώων που χορηγήθηκαν σε ποντίκια προκάλεσαν απομυελίνωση (είναι η παθολογοανατομική βλάβη στην σκλήρυνση κατά πλάκας).

Αυτή η υπόθεση όμως δεν επιβεβαιώθηκε και το γεγονός ότι γενετικό υλικό αυτών των ιών βρέθηκε και σε ασθενείς που αποβίωσαν από μη-νευρολογικά νοσήματα, κάνει ακόμη πιο αβέβαιη τη συσχέτιση.

Κορωνοϊοί τύπου SARS

Συμβαίνει κατά καιρούς, κάποιος ιός που προσέβαλλε μέχρι εκείνη τη στιγμή μόνο ζώα, να περάσει στον άνθρωπο και να αρχίσει να προκαλεί ανθρώπινη λοίμωξη.

Έχει ενοχοποιηθεί η συνήθεια πληθυσμιακών ομάδων στη νότια Κίνα, να συλλαμβάνουν άγρια θηλαστικά και να τα πωλούν ζωντανά προς κατανάλωση σε εστιατόρια. Εικάζεται πως οι τακτικές αυτές προσάρμοσαν τον πρόδρομο ιό τύπου SARS των νυχτερίδων να μπορεί να προσβάλει γάτες, ρακούν, σκύλους και στη συνέχεια ανθρώπους. Η απομόνωση πολλών κορωνοϊών τύπου SARS στις νυχτερίδες, δημιουργεί την υπόθεση πως τα ζώα αυτά λειτουργούν ως φυσικό ρεζερβουάρ τέτοιων ιών.

Οι πρώτες λοιμώξεις ανθρώπων από SARS-CoV το 2002 ήταν από ασυμπτωματικές έως πολύ ήπιες. Σύντομα ο ιός προσαρμόσθηκε να μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Όποτε ο άνθρωπος έρχεται για πρώτη φορά αντιμέτωπος με ένα νέο κορωνοϊό, δεν έχει αναπτύξει αντισώματα, με συνέπεια να ξεσπούν επιδημίες μικρής ή μεγάλης έκτασης.

Πανδημία από SARS-CoV το 2003

Ένας μολυσμένος ασθενής ταξίδεψε στο Hong Kong, όπου έμεινε σε ξενοδοχείο μία ημέρα. Μολύνθηκαν 15 ασθενείς που στη συνέχεια ταξίδεψαν στο Τορόντο, τη Σιγκαπούρη, το Ανόι και άλλες πόλεις, διασπείροντας την ίωση σε 29 χώρες με 8.000 κρούσματα. 21% χρειάσθηκαν νοσοκομειακή υποστήριξη και 800 έχασαν τη ζωή τους.

Συντονισμένες δράσεις όλων των κρατών είχαν ως αποτέλεσμα να σταματήσει η μετάδοση του ιού μεταξύ ανθρώπων τον Ιούλιο του 2003.

Ο SARS-CoV αποβάλλεται και στα κόπρανα, μέσω των οποίων μπορεί να γίνει μετάδοση.

Ο SARS-CoV έχει βρεθεί ότι διατηρεί τη μολυσματική του ικανότητα πάνω σε λείες επιφάνειες επί μακρότερο χρόνο από ότι άλλοι κορωνοϊοί.

Θνητότητα: 9,6% (κυρίως άτομα μεγάλης ηλικίας με υποκείμενα νοσήματα).

Επιδημίες MERS-CoV. Αναπνευστικό Σύνδρομο της Μέσης Ανατολής το 2012

Και αυτός ο ιός προέρχεται από τις νυχτερίδες. Οι καμήλες παίζουν εδώ έναν αδιευκρίνιστο ενδιάμεσο ρόλο και πιθανολογείται πως λειτουργούν ως ρεζερβουάρ του ιού.

Σε ανθρώπους που έρχονται σε επαφή με καμήλες συνιστάται να πλένουν συχνά τα χέρια τους και να μην αγγίζουν άρρωστα ζώα. Τα τρόφιμα που προέρχονται από καμήλα πρέπει να μαγειρεύονται καλά.

Η νόσος έχει προκαλέσει επιδημίες στη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Νότια Κορέα.

Δεν φαίνεται να έχει μεγάλη μεταδοτικότητα. Μεταδίδεται κυρίως με στενή επαφή, όπως αυτή που έχουν οι φροντιστές των πασχόντων.

Ήπια συμπτώματα MERS

• Πυρετός με ρίγος
• Μυαλγίες
• Ξηρός βήχας
• Διάρροια
• Σπάνια ρινόρροια και πονόλαιμος

Σοβαρά συμπτώματα MERS

• Ταχύπνοια
• Αναπνευστική ανεπάρκεια (χρειάζεται μηχανικό αερισμό)

Επώαση – Μετάδοση – Θνητότητα MERS

Χρόνος επώασης: 2-14 ημέρες.

Θνητότητα: 35%.

Νέος κορωνοϊός SARS-CoV

Εμφάνιση πρώτου κρούσματος

Κίνα, πόλη Wuhan. 26 Δεκεμβρίου 2020. Άνδρας 41 ετών εισήχθη με πυρετό, βήχα, σφίξιμο στο στήθος και αδυναμία. Η κατάστασή του επιδεινωνόταν ραγδαία.

Διαπιστώθηκε ότι ο άνδρας εργαζόταν σε τοπική αγορά θαλασσινών ειδών, όπου εκτός από θαλασσινά γινόταν και εμπόριο μεγάλης ποικιλίας ζωντανών οργανισμών από την άγρια πανίδα, όπως σκαντζόχοιροι, ασβοί, φίδια και χελώνες.

Σε δείγμα που πάρθηκε από τους πνεύμονες του ασθενούς, βρέθηκε γενετικό υλικό που έμοιαζε πάρα πολύ, με έναν ιό τύπου SARS που προσβάλλει τις νυχτερίδες, τον ιό bat SL-CoVZC45.

Ονομασία του νέου κορωνοϊού SARS-CoV και της νόσου

Τον Φεβρουάριο του 2020 η Διεθνής Επιτροπή Ταξινόμησης των Ιών έδωσε στο παθογόνο αίτιο της τρέχουσας πανδημίας το όνομαSARS-CoV-2.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έδωσε στη νόσο το όνομα COVID-19.

Καταβλήθηκε προσπάθεια να δώσουν ένα όνομα που δεν θα παρέπεμπε σε φυλή, ζώο, έθνος, πρόσωπο, γεωγραφική περιοχή, δεν θα στιγμάτιζε κοινωνική ομάδα, θα προφερόταν εύκολα και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε μελλοντικές επιδημίες από αυτό τον ιό.

Επιδημιολογικά χαρακτηριστικά του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2

Ένας βασικός επιδημιολογικός δείκτης είναι ο Basic Reproduction Number R₀. Είναι ο αναμενόμενος αριθμός ατόμων που θα μολυνθούν από ένα μολυσμένο άτομο, σε έναν πληθυσμό που είναι όλοι επιρρεπείς.

Ο αριθμός αυτός δείχνει την πιθανότητα που έχει ο μολυσματικός παράγοντας να προκαλέσει επιδημία.

R₀ >1 σημαίνει πως η επιδημία βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ R₀ <1 σημαίνει πως η επιδημία βαίνει προς το τέλος της.

Για τον SARS-CoV-2 ο  R₀  υπολογίζεται μεταξύ 2-3. Δηλαδή ένας ασθενής, μολύνει άλλους 2 έως 3.

Θνητότητα: 3,7%.

Όσοι χρειάζονται μηχανική υποστήριξη της αναπνοής έχουν θνητότητα 40-60%.

Εμπόδια στην επιδημιολογική έρευνα. Εναλλακτικές μέθοδοι

Η καταγραφή του αριθμού των περιστατικών συμπεριλαμβανομένων και των ήπιων περιπτώσεων είναι απαραίτητη για την παρακολούθηση της επιδημιολογικής ανταπόκρισης των λαμβανομένων μέτρων.

Όμως αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Σε μια επιδημία υπάρχουν συχνά εμπόδια πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας. Τα εργαστήρια δε μπορούν να αντέξουν μεγάλο αριθμό εξετάσεων και συχνά μόνο βαρέως πάσχοντες παραπέμπονται για διαγνωστικούς ελέγχους.

Μια εναλλακτική προσέγγιση είναι η καταγραφή των ύποπτων περιστατικών και τυχαία δειγματοληψία για εξετάσεις σε αυτό τον πληθυσμό. Με αναγωγή μπορεί να υπολογισθεί ο ακριβής αριθμός των κρουσμάτων. Η μέθοδος εφαρμόσθηκε με επιτυχία κατά την πανδημία γρίπης το 2009.

Διάγνωση.

Η «ανάγνωση» ενός θετικού τεστ περιπλέκεται από το γεγονός ότι ο μοριακός έλεγχος ανιχνεύει το RNA του ιού χωρίς να μπορεί να διακρίνει αν αυτό βρίσκεται μέσα σε άθικτα (συνεπώς μολυσματικά) αντίγραφα του ιού ή ελεύθερο.

Σε πολλές μολυσματικές νόσους όπως SARS-CoV, MERS, Ebola, Zika κλπ είναι αποδεδειγμένο πως το RNA του ιού ανιχνεύεται αρκετά μετά την εξαφάνιση μολυσματικών ιών. Στην περίπτωση του ιού της ιλαράς RNA του ιού ανιχνεύεται μέχρι και 8 εβδομάδες μετά την πλήρη καταστροφή των ιών.

Ελεύθερο γενετικό υλικό θεωρητικά δε μπορεί να προκαλέσει μόλυνση, δεν υπάρχουν όμως επαρκή ερευνητικά δεδομένα που να το αποκλείουν.

Ανίχνευση άθικτων ιών στο εργαστήριο γίνεται μόνο με κυτταρικές καλλιέργειες. Αυτές όμως, εκτός από το ότι αργούν, έχουν και πολύ χαμηλή ευαισθησία και ειδικότητα.

Πως μεταδίδεται;

• Με σταγονίδια που εκπέμπονται από πάσχοντα όταν μιλάει, φτερνίζεται ή βήχει. Αυτά τα σταγονίδια συνεχίζουν να αιωρούνται μέχρι και 20 λεπτά μετά την εκπομπή τους, πριν κατακαθίσουν. Αυτά μπορούν να προκαλέσουν νόσο, αν εισέλθουν στο αναπνευστικό σύστημα άλλου ατόμου.
• Αν κάποιος ακουμπήσει μολυσμένη επιφάνεια και στη συνέχεια ακουμπήσει τη μύτη, το στόμα ή τα μάτια του. Δεν θεωρείται ως ο κύριος τρόπος μετάδοσης, αλλά ακόμη είναι πολλά, που δεν ξέρουμε για το συγκεκριμένο ιό.

Γενικά συμπτώματα

• Πυρετός
• Βήχας
• Δύσπνοια
• Ρίγος
• Μυαλγίες
• Κεφαλαλγία
• Πονόλαιμος
• Μείωση της γεύσης και της όσφρησης

Σοβαρά συμπτώματα:

• Σοβαρή δυσκολία στην αναπνοή
• Επίμονος πόνος ή πίεση στο στήθος
• Διανοητική σύγχυση ή αδυναμία έγερσης από το κρεβάτι
• Κυάνωση στα χείλη ή το πρόσωπο

Πως εξηγείται η μείωση της γεύσης και της όσφρησης;

Ένα από τα συμπτώματα της νόσου που παρουσιάζουν πολλοί ασθενείς είναι η υποοσμία και υπογευσία (μειωμένη όσφρηση και γεύση). Γάλλοι ερευνητές διαπίστωσαν πως αυτό είναι ένα συχνό σύμπτωμα που χαρακτηρίζει τη νόσο COVID-19.

Η ικανότητα του ιού να προσβάλει το νευρικό σύστημα καθώς και τον οσφρητικό βλεννογόνο, είναι πιθανοί μηχανισμοί εμφάνισης του συμπτώματος.

Το γεγονός όμως ότι ο ιός συνήθως δεν προκαλεί συμπτώματα από το ανώτερο αναπνευστικό, δημιουργεί την υπόνοια ότι ο ιός προσβάλλει εκλεκτικά το ίδιο το οσφρητικό νεύρο.

Η συχνότητα της ανοσμίας και αγευσίας σε ασθενείς με COVID-19 εκτιμήθηκε ότι είναι 5%. Ίσως όμως το ποσοστό αυτό να είναι υποεκτιμημένο, καθώς τα συμπτώματα αυτά πιθανώς δεν αναφέρονται αυθόρμητα από τον πάσχοντα, αν δεν του υποβληθούν οι κατάλληλες ερωτήσεις.

Κλινική πορεία

Στις περισσότερες περιπτώσεις η νόσος ακολουθεί μια ήπια διαδρομή (τύπου γρίπης) και αντιμετωπίζεται στο σπίτι χωρίς θεραπεία.

Σε κάποιους ασθενείς παρατηρείται σοβαρή επιδείνωση της αναπνευστικής λειτουργίας μετά την 1^η εβδομάδα. Αυτοί οι ασθενείς πρέπει να υποστηρίζονται με μηχανικό αερισμό.

Σε τι οφείλεται η ραγδαία επιδείνωση μετά την 1^η εβδομάδα;

Εντυπωσιακό είναι πως η απότομη επιδείνωση της νόσου συμβαίνει όταν αρχίζει και μειώνεται ο αριθμός των ιών στο αναπνευστικό σύστημα.

Φαίνεται πως η επιδείνωση οφείλεται σε ξέσπασμα μιας παθολογικής αντίδρασης, που λέγεται καταιγίδα κυτοκινών.

Τι είναι οι κυτοκίνες;

Είναι πρωτεϊνες που παράγονται από μεγάλη ποικιλία κυττάρων και έχουν ως στόχο να επηρεάζουν τη λειτουργία άλλων κυττάρων. Ο τρόπος δράσης τους θυμίζει ορμόνες, από τις οποίες όμως έχουν πολλές διαφορές.

Στο ανοσοποιητικό σύστημα παράγονται από αμυντικά κύτταρα (Τ-λεμφοκύτταρα και μακροφάγα), με σκοπό:

• Να «καλέσουν σε βοήθεια» άλλα κύτταρα του ανοσοποιητικού, να συστρατευθούν μαζί τους. 
• Να προκαλέσουν ωρίμανση ανώριμων αμυντικών κυττάρων.
• Να ξεκινήσουν και να διατηρήσουν μια φλεγμονή.

Τι είναι το σύνδρομο καταιγίδας κυτοκινών;

Είναι παθολογική θυελλώδης παραγωγή κυτοκινών, με συνέπεια εντονότατη διάχυτη φλεγμονή. Η κατάσταση εκτρέπεται από τον αρχικό στόχο της, που ήταν η καταπολέμηση του νοσογόνου παράγοντα και εξελίσσεται σε καταστροφή του οργάνου.

Ποια θεωρούνται άτομα υψηλού κινδύνου;

Η νόσος COVID-19 είναι ακόμη πολύ νέα και η πληροφορίες που έχουμε γι αυτήν είναι πολύ περιορισμένες. Από τη μέχρι σήμερα εμπειρία γνωρίζουμε πως μεγαλύτερο κίνδυνο διατρέχουν άτομα που έχουν:

• Ηλικία των 65 ετών ή ζουν σε οίκους ευγηρίας ή μονάδες μακροχρόνιας φροντίδας
• Χρόνια πνευμονική νόσο, όπως μέτριο προς σοβαρό βρογχικό άσθμα
• Ανοσοκαταστολή (χημειοθεραπεία, ανοσοανεπάρκεια, μεταμόσχευση, AIDS, θεραπεία με κορτικοειδή κλπ.)
• Σοβαρή παχυσαρκία (BMI>40)
• Σακχαρώδη διαβήτη
• Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
• Ηπατική νόσο

Μετάδοση από μητέρα σε έμβρυο

Δεν θεωρείται πιθανή. Μετά τη γέννηση όμως το παιδί μπορεί να μολυνθεί από άλλο άτομο. Μέχρι σήμερα μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός νεογέννητων έχει βρεθεί θετικός στον SARS-CoV-2, αλλά είναι άγνωστο αν αυτά τα νεογέννητα απέκτησαν τον ιό πριν ή μετά τον τοκετό.

Ο ιός δεν έχει εντοπιστεί στο αμνιακό υγρό, το γάλα της μητέρας ή άλλα μαιευτικά δείγματα.

Θηλασμός από μητέρα που πάσχει από COVID-19

Το μητρικό γάλα προστατεύει από πολλές ασθένειες και είναι η καλύτερη τροφή για το βρέφος. Σε ένα περιορισμένο αριθμό μελετών ο SARS-CoV-2 δεν ανιχνεύθηκε στο μητρικό γάλα. Χρειάζεται όμως ακόμη περαιτέρω έρευνα για να απαντηθεί με βεβαιότητα αυτό το ερώτημα.

Αν πάσχετε από COVID-19 και αποφασίζετε να θηλάζετε:

• Φοράτε μάσκα
• Πλένετε τα χέρια σας πριν από το θηλασμό.

Αν αποφασίσετε να βγάζετε το γάλα με θήλαστρο:

• Χρησιμοποιείτε ατομική δική σας αντλία
• Πλένετε τα χέρια σας κάθε φορά πριν αγγίξετε την αντλία και τα εξαρτήματα
• Ακολουθήστε πιστά τις οδηγίες απολύμανσης της αντλίας και των εξαρτημάτων
• Φροντίστε να υπάρχει κάποιος υγιής που να χορηγεί το γάλα στο νεογέννητο

Θεραπεία

Δεν υπάρχει αποδεδειγμένη θεραπεία για τη νόσο COVID-19.

Έχουν δοκιμασθεί διάφορα αντι-ιικά φάρμακα, καθώς και φάρμακα κατά της ελονοσίας.

Πρώιμες μελέτες που διεξήχθησαν στην Κίνα, έδειξαν πως η χλωροκίνη μπορεί να σχετίζεται με μείωση του πυρετού, βελτίωση των πνευμονικών αλλοιώσεων στην αξονική τομογραφία και επιβράδυνση της εξέλιξης της νόσου. Δύο Γαλλικές μελέτες έδειξαν πως η υδροξυχλωροκίνη μπορούσε να μειώσει το ιικό φορτίο σε ασθενείς με τη νόσο, ειδικά σε συνδυασμό με το αντιβιοτικό Αζιθρομυκίνη.

Οι κορονοϊοί (ή κορωνοϊοί) είναι ιοί που περιβάλλονται από φάκελο, περιέχουν μη τμηματοποιημένο μονόκλωνο RNA θετικής πολικότητας και ανήκουν στην οικογένεια Coronaviridae. Υπάρχουν έξι είδη κορονοϊών που είναι γνωστό ότι προκαλούν ασθένειες στον άνθρωπο. Τέσσερα είδη (229Ε, OC43, NL63 και HKU1) προκαλούν τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος ενώ τα άλλα δύο (το SARS-CoV* [Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus] & το MERS-CoV** (Middle East Respiratory Syndrome Coronavirus]) προκαλούν πιο σοβαρές καταστάσεις. Ο SARS-CoV και ο MERS-CoV προκάλεσαν συνολικά περισσότερα από 10.000 κρούσματα τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με ποσοστό θνησιμότητας 34% για τον MERS-CoV και 10% για τον SARS-CoV.

Τον Δεκέμβριο του 2019, ορισμένοι άνθρωποι που ζούσαν ή εργαζόντουσαν γύρω από την αγορά θαλασσινών Huanan στο Wuhan, στην επαρχία Hubei της Κίνας, παρουσίασαν πνευμονία αγνώστου αιτιολογίας. Η μοριακή ανάλυση των δειγμάτων από τους ασθενείς αυτούς έδειξε ως αιτία έναν νέο κορονοϊό, ο οποίος ονομάστηκε αρχικά ως Νέος Κορονοϊός 2019 (2019-nCoV) και στη συνέχεια SARS-CoV-2.
Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο του SARS-CoV-2 έχει επιβεβαιωθεί, ακόμη και κατά την ασυμπτωματική περίοδο επώασης και ο ιός μπορεί να προκαλέσει σοβαρά αναπνευστικά νοσήματα όπως αυτά που δημιουργούνται από τον SARS-CoV. Αν και η πνευμονία είναι η κύρια νόσος, λίγοι ασθενείς εμφανίζουν σοβαρή πνευμονία, πνευμονικό οίδημα, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας ή ανεπάρκεια πολλαπλών οργάνων και θάνατο.

Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) θεωρεί ότι τα συμπτώματα του SARS-
CoV-2 μπορεί να εμφανιστούν από 2 ημέρες έως και 14 ημέρες μετά την έκθεση, με συχνότερα συμπτώματα τον πυρετό, τον βήχα, τις μυαλγίες και τη δύσπνοια. Λιγότερο συνηθισμένα συμπτώματα είναι ο πονόλαιμος, ο πονοκέφαλος, η διάρροια και ο έμετος. Φαίνεται ότι οι άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας επηρεάζονται περισσότερο.

Ο ΠΟΥ συστήνει για τη διάγνωση της νόσου από τον SARS-CoV-2 δείγματα από το κατώτερο αναπνευστικό (πτύελα, ενδοτραχειακή αναρρόφηση ή βρογχοκυψελιδικό έκπλυμα). Ωστόσο, εάν η συλλογή δεν είναι δυνατή, θα πρέπει να χρησιμοποιούνται δείγματα της ανώτερης αναπνευστικής οδού, όπως το ρινοφαρυγγικό έκπλυμα ή το ρινοφαρυγγικό μαζί με στοματοφαρυγγικό επίχρισμα.

Μάθετε περισσότερα εδώ

Κλείστε το ραντεβού σας αμέσα πατώντας εδώ