Κοιλιακού Πόνος: Αιτίες, Διάγνωση και Αντιμετώπιση του

Τι είναι ο κοιλιακός πόνος και γιατί συμβαίνει;

Ο κοιλιακός πόνος μπορεί να είναι μια δυσάρεστη εμπειρία, αλλά είναι ο τρόπος του σώματος να μας προειδοποιεί για πιθανά προβλήματα. Πρόκειται για ένα πολύπλοκο ζήτημα που αφορά πολλές ιατρικές ειδικότητες. Ο γιατρός, όταν εξετάζει έναν ασθενή με κοιλιακό πόνο, ακολουθεί μια σειρά σκέψεων και ενεργειών για να βρει την αιτία και να προτείνει τη σωστή θεραπεία.

Ύψιστη προτεραιότητα που θέτει ο γιατρός στον εαυτό του, είναι να αποκλείσει ή να διαπιστώσει έγκαιρα, καταστάσεις που απειλούν άμεσα τη ζωή του ασθενούς. Τέτοιες καταστάσεις είναι:

• Κάθε είδους ενδοκοιλιακές φλεγμονές με ερεθισμό του περιτοναίου, που χρειάζονται επείγουσα χειρουργική αντιμετώπιση.
• Άτυπη εντόπιση πόνου από έμφραγμα του μυοκαρδίου, συνήθως από το κατώτερο τοίχωμα.
• Ρήξη ανευρύσματος αορτής.
• Εμβολή ή θρόμβωση ενδοκοιλιακού αγγείου.
• Αιμορραγία στο περιτόναιο.
• Διάτρηση κοίλου σπλάχνου.
• Έκτοπη κύηση.

Ιατρικό Ιστορικό

Πρώτιστο, πανάρχαιο, διαχρονικό και σπουδαιότατο διαγνωστικό μέσο είναι το ΙΑΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ. Ο γιατρός κατά τη λήψη του ιστορικού θα ρωτήσει μεταξύ άλλων:

• Την περιοχή στην οποία εντοπίζεται ο πόνος και τυχόν αντανακλάσεις.
• Πότε άρχισε, αν επιδεινώνεται ή παρουσιάζει τάσεις βελτίωσης.
• Αν ο πόνος έχει χαρακτήρες κολικού (δηλαδή απότομες εξάρσεις και υφέσεις) ή αν είναι σταθερός.
• Αν υπάρχουν παρόμοια επεισόδια στο παρελθόν.
• Αν σχετίζεται με λήψη τροφής, εφίδρωση, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
• Αν συνοδεύεται από εμέτους.
• Καρδιολογικό ιστορικό και παράγοντες κινδύνου για αγγειακά νοσήματα.
• Όρεξη για φαγητό (φλεγμονή στο περιτόναιο προκαλεί ανορεξία).
• Εκδηλώσεις πρόσφατης λειτουργίας του εντέρου (αέρια, κενώσεις)
• Γυναικολογικό ιστορικό με ημερομηνία τελευταίας περιόδου.

Παράλληλα με το ιατρικό ιστορικό, εφάμιλλης διαγνωστικής αξίας είναι η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ. Ο γιατρός θα παρατηρήσει:

• Τη ζωηρότητα του βλέμματος και των κινήσεων ή εικόνα εξάντλησης με βλέμμα άτονο και βύθιο.
• Αν ο ασθενής αλλάζει συνέχεια στάση χωρίς να βρίσκει ησυχία ούτε δευτερόλεπτο (κολικός νεφρού) ή αν παραμένει ακίνητος, συγκρατώντας ακόμη και την αναπνοή του (περιτονίτιδα).
• Κρύο ιδρώτα στο πρόσωπο (έμφραγμα).
• Εικόνα της κοιλιάς με τυχόν τοπικές προπέτειες (π.χ. Προτεταμένο υπογάστριο υποδηλώνει πιθανή επίσχεση ούρων).
• Βάθος και συχνότητα αναπνοής.
• Τυχόν λεκέδες στα ρούχα ή τα σκεπάσματα από έμετο (το χρώμα έχει σημασία).
• Χρώμα του δέρματος (π.χ. Κίτρινο χρώμα λέγεται ίκτερος και υποδηλώνει παρεμπόδιση της χολής να χυθεί στο έντερο)

Φυσική Εξέταση

Ακολουθεί η φυσική εξέταση, που και αυτή πρέπει να γίνεται με συγκεκριμένη σειρά, ώστε να μην διαφύγουν πολύτιμες πληροφορίες:

• Ακρόαση της κοιλιάς για παρουσία, απουσία ή αύξηση εντερικών ήχων ή εντοπισμό παθολογικών εντερικών ήχων που υποδηλώνουν εντερική απόφραξη.
• Ήπια επιφανειακή ψηλάφηση, ώστε να μην προκληθεί αντανακλαστική σύσπαση του κοιλιακού τοιχώματος και δώσει παραπλανητική πληροφορία. Εντόπιση τυχόν τοπικής σύσπασης.
• Επίκρουση. Π.χ. Επικρουστική αμβλύτητα κάτω από τον ομφαλό και ψηλάφηση μάζας με ομαλό περίγραμμα θέτει τη διάγνωση της επίσχεσης ούρων.
• Ψηλάφηση στο βάθος της κοιλιάς, αρχίζοντας από τις περιοχές που είναι μακριά από το σημείο του πόνου. Ψηλάφηση με ειδικές τεχνικές και αναζήτηση ειδικών σημείων για περιτονίτιδα, σκωληκοειδίτιδα, χολοκυστίτιδα, κολικό νεφρού.
• Ψηλάφηση των μηριαίων αρτηριών (αναζήτηση για διαχωριστικό ανεύρυσμα αορτής).
• Γυναικολογική εξέταση (κολπική) για αναζήτηση ευαισθησίας στις περιοχές των σαλπίγγων.
• Δακτυλική εξέταση από τον πρωκτό, όπου εξετάζεται η παρουσία ή όχι κοπράνων, η σύσταση και το χρώμα τους, τυχόν ψηλαφητές συγκεντρώσεις υγρού έξω από το έντερο (αίμα ή πύον), ή τοπικές ευαισθησίες.

Παρακλινικές ή εργαστηριακές εξετάσεις για τον πόνο στην κοιλιά

Ένας έμπειρος κλινικός γιατρός μέχρι αυτό το σημείο έχει καταλήξει στην πιθανότερη διάγνωση. Ακολουθούν παρακλινικές ή εργαστηριακές εξετάσεις, που αποφασίζει ο γιατρός, ανάλογα με τις διαγνώσεις που θεωρεί επικρατέστερες. Τέτοιες μπορεί να είναι:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα και αν χρειάζεται εξετάσεις αίματος για αποκλεισμό εμφράγματος μυοκαρδίου.
• Γενική αίματος και δείκτες φλεγμονής για ενίσχυση της πιθανότητας αλλά και καθορισμό της βαρύτητας μιας περιτονίτιδας.
• Υπερηχογράφημα για αναζήτηση διάτασης σε κολικό νεφρού, επιβεβαίωση συλλογής μεγάλης ποσότητας ούρων μέσα στην κύστη, παρουσία υγρού (αίμα ή πύον) σε συγκεκριμένους θυλάκους του περιτοναίου, αναζήτηση τυχόν ανευρύσματος της αορτής, εξέταση της χοληδόχου κύστης για πέτρες και εξέταση του παγκρέατος για ενδείξεις παγκρεατίτιδας.
• Βιοχημικές εξετάσεις αίματος ειδικές για αναζήτηση διαφόρων παθήσεων της κοιλιάς.
• Η αξονική τομογραφία συνιστάται σε περιπτώσεις διαγνωστικής αμφιβολίας.
• Η γαστροσκόπηση και η κολονοσκόπηση έχουν επίσης τη θέση τους στο διαγνωστικό έλεγχο του κοιλιακού πόνου.

Πόνος στην κοιλιά: αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη διάγνωση:

• Ασθενείς που παρουσιάζουν οποιαδήποτε ενδοκοιλιακή φλεγμονή (σκωληκοειδίτιδα, χολοκυστίτιδα, παγκρεατίτιδα κλπ), διάτρηση κοίλου σπλάχνου ή ενδοκοιλιακή αιμορραγία χρειάζονται άμεση εισαγωγή σε νοσοκομείο.
• Ομοίως ασθενείς με έμφραγμα ή ρήξη ανευρύσματος εισάγονται άμεσα σε καρδιολογική ή αγγειοχειρουργική κλινική αντίστοιχα.
• Η επίσχεση ούρων αντιμετωπίζεται με την τοποθέτηση ουροκαθετήρα. 
• Η οξεία διάταση του στομάχου (γαστροπληγία) χρειάζεται άμεση τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα (levin ή λεβάιν), πριν την εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο για περαιτέρω αντιμετώπιση.
• Ο κολικός νεφρού θεραπεύεται με την κάθοδο της ένοχης πέτρας στην ουροδόχο κύστη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί απλά με μια ένεση ή να χρειαστεί ενδοφλέβια αγωγή ή σε κάποιες περιπτώσεις να χρειαστεί ουρητηροσκόπηση και λιθοτριψία.
• Ο κολικός του εντέρου αντιμετωπίζεται συμπτωματικά με φάρμακα.

Να θυμάστε:

Πόνος στην κοιλιά μπορεί να αποτελεί εκδήλωση απειλητικής για τη ζωή κατάστασης. 

ΔΕΝ συγκαλύπτουμε τον πόνο πριν διαπιστώσουμε την αιτία.

Μην περιμένετε! Κλείστε το ραντεβού σας τώρα με έναν γιατρό για να εξετάσει τα συμπτώματά σας και να σας δώσει τη σωστή αντιμετώπιση.

👩‍⚕️ Επικοινωνήστε μαζί μας και μην καθυστερείτε τη φροντίδα σας.

Κλείστε το Ραντεβού σας πατώντας στην παρακάτω εικόνα.